Từ triết thuyết “Tu thân” đến triết lý “Trách nhiệm”
Thứ tư - 24/09/2025 02:32
Kỷ niệm 28 năm thành lập Trường Đại học Bình Dương (24/9/1997 – 24/9/2025)
Ngay trước cổng chính Trường Đại học Bình Dương, trên ngọn đồi cao, có một khối đá lớn mang về từ tận cùng đất nước – Cà Mau, miền đất đã chắt chiu nuôi lớn GS.VS. Cao Văn Phường, người đồng sáng lập và nguyên Hiệu trưởng của trường. Khối đá ấy không chỉ là một dấu tích vật chất, mà đã trở thành một minh định tinh thần, gói trọn triết lý giáo dục mà Đại học Bình Dương theo đuổi từ ngày đầu thành lập.
Trên mặt đá hướng vào từ ngoài cổng khắc bốn chữ HỌC – HỎI – HIỂU – HÀNH. Ấy là lời khai tâm cho những ai lần đầu bước qua cánh cổng trường: muốn bước vào con đường học vấn thì không thể bỏ qua bốn bước ấy. Cũng bởi, đi qua cánh cổng, người học chính thức bắt đầu một hành trình mới, cần được dẫn nhập bằng những nguyên tắc căn cốt nhất. Học để biết hỏi, hỏi để biết học, học đúng thì hiểu, hiểu rồi mới hành, hành đúng mới sinh hiệu quả. Đó là chu trình vững chắc để kiến tạo tri thức và nhân cách.
Trên mặt đá quay ra từ trong trường khắc bốn trách nhiệm: Trách nhiệm với bản thân – Trách nhiệm với gia đình – Trách nhiệm với xã hội – Trách nhiệm với thiên nhiên. Có một ẩn ý sâu xa được gửi gắm vào khối đá ấy. Sau những năm tháng học hỏi trong trường, khi ngoảnh mặt ra đời, sinh viên không chỉ mang theo tấm bằng, mà còn phải mang theo ý thức trách nhiệm. Đó là hành trang cần thiết để mỗi người bước vào xã hội rộng lớn.
Ở đây, phương hướng của khối đá mang một ý nghĩa biểu tượng đặc biệt. Mặt ngoài khắc “4H” – quay về phía con đường dẫn vào cổng trường – như lời nhắn gửi đến những người chuẩn bị khởi hành hành trình tri thức. Học vấn là cánh cửa mở, là lời mời gọi những ai dám dấn thân. Mặt trong khắc “4T” – quay về phía người rời cổng trường – là lời tiễn đưa, cũng là nhắc nhở: hành trình tri thức phải kết tinh thành hành trình trách nhiệm. Như vậy, khối đá không chỉ tạc chữ, mà còn tạc phương hướng; không chỉ nhắn với người đang học, mà còn răn dạy cho người đã thành. Từ vào đến ra, từ khởi sự đến kết thúc, con đường học tập ở Trường Đại học Bình Dương được khép kín bằng hai đầu mối: tri thức và trách nhiệm.
Sách Lễ Ký có nói: muốn trị lý tốt một quốc gia, trước tiên phải quản lý tốt gia đình của mình; muốn trị lý tốt nề nếp của một gia đình, phải lấy việc tu thân làm gốc. Mọi trật tự lớn lao đều bắt đầu từ sự tu chỉnh chính mình. Mà tu thân, suy cho cùng, chính là học cách chịu trách nhiệm với đời mình: việc cần làm thì quyết tâm làm, việc không nên thì dứt khoát không làm; biết tiết chế lòng dục, giữ cho tâm ngay, hành cho chính. Khi đã gánh nổi trách nhiệm của bản thân thì mới có thể gánh cho gia đình, rồi từ gia đình mà mở ra xã hội, sau cùng mới là thiên hạ, thiên nhiên.
Hồng Hy
